کسانی که در پرتو قرآن، در یکی از علوم و فنون قرآنی، به درجات علمی و مقامات معنوی رسیده باشند شخصیتهای قرآنی هستند و در طول تاریخ تشیع، نمونههای بسیاری از علما و کسانی که در یک یا چند رشته از علوم قرآن، تبحر داشتهاند وجود داشتهاند و در زمان ما نیز شخصیتهایی چون علامه طباطبایی; صاحب تفسیر گران سنگ "المیزان" آیت الله جوادی آملی و... شخصیت قرآنی هستند که در تفسیر قرآن کریم، دارای تألیفاتی میباشند البته در پرسش، نوعی ابهام وجود دارد، چرا که اگر مراد از شخصیت قرآنی این است که از نظر قرآن چه کسانی به عنوان الگو، و شخصیتهای ممتاز بشری مطرح هستند، پاسخ این است که: همیشه وجود الگوها و سرمشقهای بزرگ در زندگی انسانها، وسیلة مؤثری برای تربیت آنها بوده است، قرآن نیز، بر این مسألة مهم، صحه گذارده، به همین دلیل، پیامبر و پیشوایان معصوم را، مهمترین الگوها و سرمشقهایی، در تمام جهات برای مؤمنان معرفی میکند; از جمله در سوره احزاب، آیه 21، وجود مقدس پیامبر اکرمرا به عنوان، اسوه و الگوی نیکویی در تمام زندگی ذکر نموده، میفرماید: "لَّقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُواْ اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الاْ ئَخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا ;(احزاب،21) برای شما در زندگی، رسول خدا سرمشق نیکوی بوده برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند، و خدا را بسیار یاد می کنند." همان طور که میدانیم، پیامبر در دوران نوجوانی و جوانی، در پاکی، امانت، صداقت و راستگویی زبان زد همگان بود، تا جایی که، حتی بعد از آغاز دعوت به اسلام، باز مردم ]با تمام مخالفتی که با او داشتند[، امانات خود را، نزد وی میگذاشتند; و لذا هنگام مهاجرت به مدینه، یعنی پس از گذشتن سیزده سال از بعثت پیامبر9 به علیدستور داد که در مکه بماند، و امانات مردم را به آنها برساند. حسن خلق، گذشت و جوان مردی پیامبر9 و خلاصه صفاتی را که شایسته یک انسان کامل، و رهبر بزرگ الهی است، از خلال حوادث مختلف زندگی او و نیز، رفتارش با اسرای جنگی و بردگان و قشرهای محروم جامعه، به خوبی میتوان دریافت. به طور یقین بحث دربارة ملکات اخلاقی پیامبر، و ویژگیهای اخلاقی او که به عنوان بهترین الگو و شخصیت قرآنی مطرح است، گستردهتر از آن است که در این سخن کوتاه بگنجد. در این جا به حدیث کوتاهی در این باره بسنده میکنیم: "سئلت عایشه عن خلق رسول اللهفقالت کان خلقه القرآن; از عایشه در مورد خلق و خوی پیامبر سؤال شد، گفت: خلق و خوی پیامبر، همان قرآن است"(ر.ک: پیام قرآن، آیت الله مکارم شیرازی، ج 8، ص 343، نشر دارالکتب الاسلامیة./ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 6، ص 340، نشر کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم.) از نمونههای دیگری که قرآن، از آن به عنوان الگو و اسوة نیکو یاد نموده است، حضرت ابراهیم خلیل اللّه است که خداوند در مورد او چنین میفرماید: "قَدْ کَانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِیَّ إِبْرَ َهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَه...;(ممتحنه،4) برای شما تأسی نیکو در زندگی ابراهیم و کسانی که با او بودند. وجود داشت." ابراهیمغ بزرگ پیامبران، که زندگیاش سر تا سر، درسِ بندگی و عبودیت فدا، جهاد فی سبیل الله، و عشق به ذات پاک خداوند بود، و کرامتِ اسلامیاز برکت دعای او و مفتخر به نام گذاری او میباشد، میتواند برای شما سرمشق خوبی در این زمینه گردد. هم چنان که در آیة اول، خداوند، پیامبر9 را به عنوان الگو و اسوهای از استقامت و پای مردی، ایمان و اخلاص، سکون و آرامش در میان طوفان، معرفی میکند. و شعار: "کونوا دعاة الناس باعمالکم و لاتکونوا دعاة بالسنتکم ; مردم را به اعمال خویش دعوت به سوی خدا کنید، نه به زبان خود." که از حدیث امام صادقگرفته شده،(سفینة البحار، ج 2، ص 278، (ماده عمل)) دلیل بر این است که همة مسلمانان راستین نیز، به نوبة خود، باید الگو و اسوه برای دیگران باشند، و با زبان عمل، اسلام را به دنیا معرفی کنند، که اگر این کار میشد، اسلام عالم گیر شده بود!(ر.ک: تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج 24، ص 24، نشر دارالکتب الاسلامیة.)
از سایت: درگاه پاسخگویی به مسایل دینی (http://www.porsojoo.com/fa)
